FOLIA UNIVERSITATIS AGRICULTURAE STETINENSIS
(antea: Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej w Szczecinie) Abbrev.: Folia Univ. Agric. Stetin. 204 Agricultura (81): 157-162, Ann. 2000

WPŁYW NAWOŻENIA SIARKĄ NA PLON I AKUMULACJĘ ZWIĄZKÓW SIARKI W NASIONACH RZEPAKU JAREGO ODMIANY STAR

PIOTR SZULC 1 , ROMAN PIOTROWSKI 2 , LUCYNA DROZDOWSKA\ ZBIGNIEW SKINDER 2

1 Katedra Fizjologii Ro ś lin, Akademia Techniczno-Rolnicza ul. Bernardy ń ska 6/8, 85-043 Bydgoszcz

2 Katedra Szczegółowej Uprawy Ro ś lin, Akademia Techniczno-Rolnicza ul. Ks. A. Kordeckiego 20, 85-225 Bydgoszcz

Słowa kluczowe: rzepak jary, nawożenie siarką, plon, glukozynolany.

Siarka obok innych makropierwiastk ó w odgrywa znaczn ą rol ę w plonowaniu rzepaku i wp ł ywa na jako ść produkt ó w otrzymywanych z nasion tej ro ś liny (Fenwick i in. 1983; Budzy ń -ski, Ojczyk 1995; Rotkiewicz i in.1996). Siarkowe produkty metabolizmu pierwotnego i wt ó r­nego (bia ł ka bogate w siark ę , glutation, glukozynolany, fitoaleksyny) odgrywaj ą wa ż n ą rol ę w odporno ś ci rzepaku na niekorzystne czynniki ś rodowiska (Schnug, Haneklaus 1995). Rzepak dla prawid ł owego wzrostu i rozwoju wymaga du ż ych ilo ś ci siarki, kt ó ra jest pobie­rana przez ro ś lin ę w ilo ś ciach 1,5- 2,0 kg S-dt" 1 nasion (Chojnacki 1972). Zapotrzebowanie podw ó jnie ulepszonych odmian rzepaku na ten pierwiastek wynosi 88 kg S przy plonie nasion 35 dt-ha~ 1 (Wielebski i in. 1993). Nawo ż enie siark ą w warunkach zmniejszonej jej zawarto ś ci w ś rodowisku wp ł ywa korzystnie na plon nasion rzepaku, zawarto ść t ł uszczu i aminokwas ó w siarkowych w bia ł ku nasion, mo ż e jednak zwi ę kszy ć zawarto ść glukozynola-n ó w (Janzen i Bettany 1984; Budzy ń ski, Ojczyk 1995). Obecno ść w nasionach rzepaku glukozynolan ó w, siarkowych substancji anty ż ywieniowych, zmniejsza warto ść nasion zw ł asz­cza odmian tradycyjnych i bezerukowych, ograniczaj ą c wykorzystanie ś ruty w ż ywieniu zwierz ą t (Fenwick i in. 1983; Krzyma ń ski 1993; Drozdowska 1994; Kud ł a 1997).

Celem przeprowadzonych badań jest ocena wpływu nawo ż enia siark ą w formie jonowej i elementarnej na wysoko ść plonu nasion rzepaku jarego odmiany Star oraz zawarto ść siarki og ó lnej i glukozynolan ó w w nasionach.